Mèo bị bí tiểu là một tình trạng khẩn cấp và nguy hiểm, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe và thậm chí tính mạng của mèo cưng. Tình trạng này xảy ra khi mèo không thể đi tiểu được, khiến chất thải tích tụ trong cơ thể, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Bài viết này Murenacat sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện về mèo bị bí tiểu, từ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết cho đến cách điều trị hiệu quả để giúp bạn bảo vệ người bạn bốn chân của mình một cách tốt nhất.
Mèo bị bí tiểu là gì?
Mèo bị bí tiểu là tình trạng mèo đi tiểu ít hoặc không thể tiểu ra nước, dẫn đến việc ứ đọng nước tiểu trong bàng quang. Đây là dấu hiệu của viêm đường tiết niệu. Nếu không được xử lý kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến xuất huyết thận, bàng quang, và nước tiểu có máu, khiến mèo cảm thấy mệt mỏi.
Mèo bị bí tiểu sẽ có dấu hiệu rặn tiểu nhưng không thành công, đôi khi mèo đực còn thò đầu dương vật ra mà không thể tiểu được. Nếu tình trạng kéo dài từ 2 đến 3 ngày, mèo có thể bị ngộ độc Urê, dẫn đến hôn mê, nôn mửa, khó nuốt, cứng hàm, và co giật, thậm chí có thể gây tử vong.
Mèo bị bí tiểu là gì?
Triệu chứng thường gặp ở mèo bị bí tiểu
Mèo thường rất khéo che giấu bệnh tật, khiến việc nhận ra triệu chứng ban đầu khá khó khăn. Tuy nhiên, nếu chú ý kỹ, bạn có thể phát hiện một số dấu hiệu mèo bị bí tiểu sau:
Đi tiểu khó khăn
Khi mèo bị bí tiểu, việc tiểu tiện không còn diễn ra nhanh chóng và dễ dàng như trước. Khi đường tiểu bị tắc, nước tiểu không thể thoát ra ngoài, khiến mèo luôn trong trạng thái buồn tiểu. Thay vì khám phá các ngóc ngách trong nhà, mèo sẽ liên tục đi lại quanh “nhà vệ sinh.”
Cố gắng rặn tiểu
Nếu bạn thấy mèo cố gắng rặn tiểu, đây là dấu hiệu rõ ràng của tình trạng mèo bị bí tiểu. Bạn có thể quan sát lượng nước tiểu và các biểu hiện kèm theo để xác định mức độ bệnh.
Mèo bị bí tiểu nên cố gắng rặn tiểu
Lượng nước tiểu bất thường
Mèo bị bí tiểu thường có lượng nước tiểu ít đi, dòng nước tiểu không liên tục hoặc chỉ nhỏ giọt. Ngoài ra, tình trạng rò rỉ nước tiểu cũng trở nên rõ ràng hơn. Mèo sẽ cảm thấy đau đớn và khó chịu khi tình trạng này kéo dài.
Kêu nhiều hơn khi đi tiểu
Nếu mèo nhà bạn bỗng nhiên kêu nhiều và rên mỗi khi đi tiểu, đó có thể là dấu hiệu của tắc nghẽn đường tiểu. Mèo không chỉ cảm thấy khó chịu vì không thể tiểu được như bình thường mà còn đau đớn và sợ hãi khi đi vệ sinh.
Tiểu ra máu
Một số nguyên nhân mèo bị bí tiểu như viêm nhiễm, sỏi thận hay ung thư có thể khiến mèo tiểu ra máu, gây đau đớn và khó khăn khi đi tiểu.
Đi tiểu không đúng chỗ
Do cảm giác buồn tiểu liên tục, mèo có thể tiểu không đúng chỗ, gây bất tiện trong sinh hoạt.
Hội chứng mèo bị bí tiểu tái phát
Mèo có thể vượt qua lần bí tiểu đầu tiên, nhưng nếu không được điều trị triệt để, bệnh có thể tái phát. Một số dấu hiệu cho thấy bệnh tái phát là:
- Cố gắng rặn tiểu nhưng không thành công
- Sờ bụng thấy khối tròn căng cứng
- Mèo rên la vì đau
- Mèo lười ăn và mất cảm giác ngon miệng
- Lăn lộn không ngừng
Hội chứng mèo bị bí tiểu tái phát
Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng mèo bị bí tiểu có thể dẫn đến nhiễm độc ure, với các triệu chứng như lờ đờ hoặc hôn mê. Tắc nghẽn đường tiểu kéo dài từ 3 – 6 tiếng có thể đe dọa tính mạng của mèo, thậm chí gây vỡ bàng quang.
Nguyên nhân khiến mèo bị bí tiểu
Mèo có thể mắc nhiều bệnh lặt vặt trong đời sống hàng ngày, và nếu không được chăm sóc đúng cách, tình trạng sẽ ngày càng nặng hơn. Dưới đây là một số nguyên nhân chính khiến mèo bị bí tiểu:
Chế độ ăn uống không hợp lý
Mèo ăn thức ăn quá mặn hoặc quá khô trong thời gian dài có thể hình thành sỏi thận và sỏi tiết niệu. Bên cạnh đó, việc ít uống nước sẽ làm giảm khả năng bài tiết cặn bã, dẫn đến bí tiểu. Bạn nên chọn thực phẩm chất lượng, kết hợp giữa thức ăn khô và ướt như thịt, cá tươi, pate, súp, gel dinh dưỡng và chất xơ. Các sản phẩm thức ăn cao cấp như Royal Canin, Whiskas, Nutrience Original Healthy Adult Indoor sẽ là lựa chọn tốt cho mèo.
Thiếu vận động
Mèo không được vận động đầy đủ cũng dễ bị bí tiểu. Nếu mèo sống trong môi trường chật hẹp, không có không gian để chạy nhảy hoặc bị nhốt quá lâu, bé dễ bị stress và mắc phải nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm bí tiểu.
Nguyên nhân khiến mèo bị bí tiểu do thiếu vận động
Stress
Mèo có tính cách nhút nhát hoặc không hòa nhập với các mèo khác hoặc chó sẽ thường xuyên cảm thấy căng thẳng. Stress kéo dài có thể làm giảm khả năng miễn dịch và tăng nguy cơ mắc các bệnh như bí tiểu.
Thay đổi thời tiết
Khi mùa đông đến, mèo không ra ngoài và nhịn tiểu có thể dẫn đến bí tiểu. Thêm vào đó, sự thay đổi đột ngột của thời tiết và không được giữ ấm đúng cách cũng khiến mèo dễ mắc bệnh này.
Cát vệ sinh bị bẩn hoặc đi tiểu quá nhiều lần
Cát vệ sinh không được thay thường xuyên có thể gây nhiễm trùng đường tiểu. Viêm nhiễm khiến bàng quang hoặc niệu đạo bị sưng tấy, dẫn đến bí tiểu và đau đớn khi đi tiểu.
Bệnh ung thư và tiểu đường
Một số bệnh như ung thư, tiểu đường có thể gây tắc nghẽn đường tiểu hoặc làm tăng khả năng mắc các bệnh viêm nhiễm đường tiết niệu. Mèo mắc tiểu đường có thể đi tiểu nhiều lần trong ngày, gây tăng nguy cơ hình thành sỏi struvite, dẫn đến bí tiểu.
Sẹo do chấn thương
Chấn thương sau phẫu thuật, như mổ lấy sỏi hay triệt sản mèo đực, có thể gây ra sẹo hoặc tổn thương đường tiểu. Những chấn thương này thường xảy ra khi các bác sĩ thú y không đủ kinh nghiệm hoặc không có chuyên môn cao. Do đó, việc lựa chọn phòng khám hoặc bệnh viện thú y chất lượng là vô cùng quan trọng.
Các bước chẩn đoán hội chứng bí tiểu ở mèo
Khi phát hiện các dấu hiệu bất thường ở mèo, bạn cần đưa bé đến bác sĩ để xác định liệu mèo có mắc phải hội chứng bí tiểu. Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn cung cấp thông tin về tình trạng của mèo và tiến hành một loạt xét nghiệm. Xét nghiệm máu và nước tiểu là bước đầu tiên, giúp phát hiện nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc viêm. Thêm vào đó, một cuộc kiểm tra thần kinh sẽ được thực hiện để đánh giá trạng thái của cột sống dưới và đuôi, bao gồm kiểm tra trương lực hậu môn, trương lực đuôi và phản xạ đáy chậu.
Để xác định nguyên nhân chính xác, bác sĩ có thể yêu cầu chụp X-quang bụng để phát hiện sỏi hoặc các vật liệu khác trong thận và bàng quang. Nếu cần thiết, chụp cắt lớp vi tính (CT scan) sẽ được sử dụng để kiểm tra tổn thương trên cột sống. Do bí tiểu có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, việc chẩn đoán chính xác là rất quan trọng để áp dụng phương pháp điều trị hiệu quả.
Để xác định nguyên nhân gây bí tiểu, bác sĩ có thể thực hiện một số biện pháp chẩn đoán bao gồm:
- Xét nghiệm nước tiểu để tìm tinh thể lắng đọng.
- Đo nồng độ glucose, ketone, protein, bạch cầu, v.v.
- Xét nghiệm máu để đánh giá mức độ nhiễm trùng.
- Kiểm tra chức năng của gan, thận và tim.
- Tầm soát ung thư niệu đạo.
- Siêu âm bàng quang để kiểm tra độ dày thành bàng quang và phát hiện viêm nhiễm.
- Chụp X-quang bàng quang để tìm sỏi hoặc khối u gây tắc nghẽn.
Việc thực hiện đầy đủ các bước chẩn đoán giúp xác định chính xác nguyên nhân và từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Các bước chẩn đoán hội chứng bí tiểu ở mèo
Cách điều trị mèo bị bí tiểu
Mèo bị bí tiểu là một tình trạng cấp cứu cần được điều trị ngay lập tức. Bác sĩ sẽ sử dụng thuốc an thần hoặc thuốc gây mê để tiến hành đặt ống thông vào niệu đạo, giúp giải phóng nước tiểu. Bàng quang sẽ được rửa sạch và dẫn lưu qua ống thông để loại bỏ các chất cặn bã còn sót lại. Các ống thông tiểu sẽ được để tại chỗ trong vài ngày cho đến khi tình trạng sưng niệu đạo giảm bớt. Sau khi rút ống thông, bác sĩ sẽ kiểm tra lại khả năng đi tiểu của mèo để đảm bảo mèo có thể đi tiểu tự do trước khi được xuất viện.
Bác sĩ thú y có thể kê toa thuốc giảm đau và điều chỉnh chế độ ăn uống để hạn chế hình thành tinh thể trong bàng quang. Các loại thuốc khác cũng có thể được sử dụng để giúp mèo cảm thấy thoải mái hơn và thư giãn. Trong trường hợp mèo bị bí tiểu do sỏi bàng quang, phẫu thuật cắt bỏ bàng quang có thể là phương án cần thiết. Nếu tình trạng tắc nghẽn tái phát hoặc không thuyên giảm, bác sĩ sẽ tiến hành xét nghiệm kỹ lưỡng, bao gồm chụp X-quang, nuôi cấy và nghiên cứu độ tương phản của bàng quang và niệu đạo trước khi quyết định phẫu thuật.
Nếu nguyên nhân bí tiểu là do thiếu canxi lâu dài, cần bổ sung canxi và khoáng chất, kết hợp với việc cho mèo vận động và tắm nắng vào buổi sáng. Mèo bị liệt hoặc gặp phải các vấn đề về cơ thể có thể khó hồi phục hơn. Nếu bí tiểu do chế độ ăn uống kém hoặc mèo ít uống nước, bạn cần ngừng ngay việc cho mèo ăn thức ăn khô và đảm bảo mèo uống đủ nước. Trong trường hợp bàng quang chứa quá nhiều nước tiểu, cần đưa mèo đến bác sĩ thú y ngay để rút nước tiểu và điều trị chống nhiễm độc Ure huyết, đồng thời sử dụng kháng sinh chống viêm tiết niệu và lợi tiểu.
Chăm sóc mèo bị bí tiểu
Để ngăn ngừa tình trạng bí tiểu tái phát, bạn cần thay đổi chế độ ăn uống của mèo, đặc biệt là tránh các loại thức ăn mặn hoặc ngọt. Đảm bảo khay vệ sinh của mèo luôn sạch sẽ và an toàn cũng rất quan trọng. Trong quá trình điều trị, hãy kiêng các loại thức ăn không tốt cho mèo và khuyến khích mèo uống các loại nước lá lợi tiểu như nước râu ngô, bông mã đề để giúp thúc đẩy quá trình bài tiết.
Ngoài ra, bạn có thể sử dụng vòng cổ chống liếm Elizabeth trong vòng 10–14 ngày để ngăn mèo liếm vết thương hở. Sau phẫu thuật, mèo cần được theo dõi kỹ lưỡng để tránh nhiễm trùng hoặc biến chứng. Một số con mèo có thể bị chảy máu hoặc sưng sau phẫu thuật, vì vậy cần chăm sóc đặc biệt để vết thương không bị nhiễm trùng.
Cách phòng ngừa chứng bí tiểu ở mèo
Chứng bí tiểu ở mèo có thể dẫn đến tử vong, vì vậy bạn không nên chủ quan. Việc chăm sóc mèo đòi hỏi một quá trình lâu dài và kiên trì, nhưng phòng bệnh luôn quan trọng hơn việc chữa bệnh. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả:
- Tiêm phòng đầy đủ cho mèo hàng năm và tiêm theo lịch trình của bác sĩ thú y.
- Cho mèo con vận động nhiều dưới ánh nắng mặt trời, đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng và khoáng chất.
- Khi cho mèo ăn thức ăn khô, hãy đảm bảo lượng thức ăn khô phải tỷ lệ thuận với lượng nước mà mèo uống. Không để mèo khát nước hoặc uống nước từ toilet vì nước tiểu của người có nồng độ muối urat cao, có thể ảnh hưởng đến mèo.
- Hạn chế cho mèo ăn thức ăn quá mặn, vì đây là một trong những nguyên nhân chính gây bí tiểu ở mèo.
- Chú ý đến chế độ dinh dưỡng và khẩu phần ăn hàng ngày của mèo.
- Theo dõi và phát hiện kịp thời các triệu chứng bí tiểu để tránh các bệnh nghiêm trọng khác.
Theo các nghiên cứu gần đây, có tới 2/3 số mèo mắc các bệnh liên quan đến thận. Nguyên nhân chủ yếu là thận của mèo phải chịu áp lực lớn khi mèo ăn nhiều thức ăn khô và uống rất ít nước. Về lâu dài, mèo dễ mắc phải hai căn bệnh nguy hiểm khi về già: suy thận và sỏi thận. Đây chính là nguyên nhân phổ biến dẫn đến chứng bí tiểu ở mèo.
Cách phòng ngừa chứng bí tiểu ở mèo
Kết luận
Mèo bị bí tiểu là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cần được chủ nuôi đặc biệt quan tâm. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu, hiểu rõ nguyên nhân và có các biện pháp điều trị kịp thời là vô cùng quan trọng để đảm bảo sức khỏe và tính mạng cho mèo cưng. Bên cạnh đó, việc chủ động phòng ngừa bệnh thông qua chế độ dinh dưỡng hợp lý, khuyến khích mèo uống đủ nước và tạo một môi trường sống thoải mái cũng góp phần bảo vệ sức khỏe của mèo một cách toàn diện. Hy vọng những thông tin trong bài viết này sẽ giúp bạn trang bị kiến thức cần thiết để chăm sóc mèo cưng của mình một cách tốt nhất.
